z założenia
  • Kariot
    2.02.2006
    2.02.2006
    Miasto, z którego pochodził Judasz, występuje najczęściej w dopełniaczu (J. z Kariotu). Jakie postaci będą miały: nazwa tego miasta w mianowniku (pewnie Kariot, ale wolę spytać), słowo określające mieszkańca (kariota? kariotczyk? kariotyjczyk?), słowo określające mieszkankę, przymiotnik od nazwy miasta?
  • Manela – włoskim zapożyczeniem

    2.12.2020
    2.12.2020

    Szanowni Państwo,

    poszukuję informacji na temat pochodzenia nazwy manela (bransoleta popularna w XVII wieku). Czy mogą mi Państwo pomóc? Będę zobowiązany.


    Z poważaniem

    Czytelnik

  • Maria Skłodowska-Curie
    4.09.2002
    4.09.2002
    Laureatka Nagrody Nobla to Maria Skłodowska-Curie. Wszystkie słowniki podają taka pisownię nazwiska polskiej noblistki. Dlaczego mamy wiec UMCS (Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej)? Czyżby do nazwy uniwersytetu wkradł się błąd? Trudno w to uwierzyć.
    Daniel Bożynski
  • mieszkańcy Ałma Aty
    8.07.2003
    8.07.2003
    Zauważyłem pewną rozbieżność pomiędzy tym, co podaje Nowy słownik ortograficzny PWN pod red. Edwarda Polańskiego, a wersją ze Słownika nazw własnych Jana Grzeni. Chodzi o nazwy mieszkańców i mieszkanki Ałma Aty: Polański podaje: ałmaatczyk, ałmaatka, ałmaacki, Grzenia podaje: ałmatczyk, ałmatka, ałmacki. Który z nich ma rację? W którym słowniku jest błąd?
  • między i pomiędzy, przez i poprzez
    19.03.2010
    19.03.2010
    Moje pytanie dotyczy kwestii rozróżnienia słów między i pomiędzy, a także przez i poprzez. W tekście, który napisałam, redaktor właściwie w każdej kwestii pozamieniał mi poprzez na przez. Czy to był błąd?
    Pozdrawiam!
  • Nazwy tatrzańskich hal i przełęczy – raz jeszcze

    12.05.2023
    12.05.2023

    Dzień dobry! Mam wątpliwości w kwestii hal. Otóż co zrobić, kiedy obok siebie pojawiają się np. Hala Lipowska i hala Rysianka (trasa: Hala Lipowska – hala Rysianka)? W przewodnikach (na mapach, pieczątkach itp.) mamy zapis dużymi literami. Myślę, że ta kwestia budzi nie tylko moje wątpliwości. W Poradni PWN znalazłam taką odpowiedź prof. Bańki (dotyczącą pisowni nazw tatrzańskich): „Zasady ortografii pozwalają we wszystkich wymienionych nazwach używać małej litery, tzn. pisać hala, wąwóz, dolina, traktując te wyrazy jako określenia gatunkowe. Zwyczaj językowy może być jednak inny i jeśli jest poparty autorytetem znaczących lub odpowiednio licznych publikacji, to należy mu dać pierwszeństwo” (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-tatrzanskie;14842.html). Czy zatem błędem będzie pójście za wieloletnią tradycją wydawnictw górskich (oraz autorytetami takimi jak choćby Władysław Krygowski) i napisanie Hala Rysianka? Tym bardziej, że w praktyce ten drugi człon jest odmieniany: Byłem na Hali Rysiance. Kwestia 2: przełęcz. Oczywiście, przełęcz Krowiarki, ale Przełęcz Salmopolska; a co z PRZEŁĘCZĄ pod Tarnicą? Analogicznie do Przełęczy pod Chłopkiem słownik każe pisać Przełęcz pod Tarnicą. Czyli traktujemy to jako nazwę własną, a nie jako lokalizację (przełęcz bez nazwy, znajdująca się pod Tarnicą)? Czy w takim razie napiszemy również Przełęcz między Szczelińcami?

    Z poważaniem BT

  • no
    17.04.2008
    17.04.2008
    Witam,
    chciałam zapytać o to, czy po partykule no należy stawiać przecinek. Niestety nie udało mi się znaleźć informacji na ten temat w znanych mi opracowaniach. Z jednej strony wydaje mi się, że w zwrotach np. „No ale…”, „No bo…” powinno się postawić przecinek, z drugiej – wypowiadając je, nie robimy (tak mi się wydaje) pauzy.
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • Nowy Świat
    5.05.2020
    5.05.2020
    Szanowna Pani Profesor,
    Właśnie powstaje radio „Nowy Świat”. W założeniu nazwa radia miała się kojarzyć z otwartością, wolnością, tolerancją oraz z nowym otwarciem.
    Kiedy zaczęliśmy używać tej nazwy, zrodził się dylemat czy mówić w dopełniaczu Nowego Świata czy Nowego Światu. Część z nas uważa, że ta druga wersja dotyczy nazw własnych np. ulicy (na rogu Nowego Światu), czyli dotyczyłaby również naszego radia. Jednak serce i intuicja ciągnie do wersji pierwszej.
    Czy Pani Profesor może ten problem rozstrzygnąć?
    Pozdrawiam serdecznie
    Magda Jethon
  • Obarczony błędem
    2.03.2016
    2.03.2016
    Szanowna Redakcjo,
    w NSPP przy haśle obarczyć mamy: „Poprawnie używane tylko z rzeczownikami oznaczającymi osoby. Niepoprawnie z rzeczownikami oznaczającymi pojęcia abstrakcyjne. Np. Projekty ustaw były obarczone wadami, poprawnie: miały liczne wady. Wyniki badań mogą być obarczone błędami, poprawnie: mogą zawierać błędy. Pojęcia obarczone znaczeniem pejoratywnym, poprawnie: mające znaczenie pejoratywne”.
    Czy na pewno obarczony błędem to poprawne sformułowanie?
    Pozdrawiam
    A.K.
  • Ogród Japoński, ogród Japoński czy ogród japoński we Wrocławiu?

    27.07.2017
    27.07.2017

    Szanowni Państwo,

    zastanawiam się, czy blisko Hali Stulecia (to chyba prawidłowa pisownia, prawda?) we Wrocławiu znajduje się Ogród Japoński, ogród Japoński czy może ogród japoński?


    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego